De snelle verspreiding van het coronavirus en de verschuivingen die dat teweeg heeft gebracht bij organisaties wereldwijd zag vrijwel niemand aankomen. Tientallen miljoenen mensen hebben de manier waarop ze werken hierdoor snel en drastisch moeten veranderen. Dit heeft een een enorm appèl gedaan op de flexibiliteit en het innovatievermogen van organisaties, waarbij technologie een belangrijke rol heeft gespeeld. Ondanks dat veel organisaties, waaronder de enterprises, actief zijn (geweest) met digitale transformatieprogramma’s zijn er hierbij nog veel stappen te zetten.
Maar hoe staan we er eigenlijk voor met de ‘digitale transformatie’? Is er voortgang gemaakt in de afgelopen jaren en welk aandeel heeft COVID-19 hierin? Dell Technologies doet al jaren wereldwijd onderzoek naar trends in digitale transformatie en publiceert daarvan iedere twee jaar de uitgebreide Digital Transformation Index (DT Index). Dit is een wereldwijde benchmark die de status van organisaties op het gebied van digitale transformatie en hun prestaties weergeeft. Aan het onderzoek deden 4.300 business leaders (van C-suite tot directeur) mee van middelgrote (mkb) tot grote organisaties (enterprises) in 18 landen, waaronder Nederland.
Twee jaar geleden presenteerde ik tijdens het Dell Technologies Forum de index van 2018, waaruit duidelijk werd dat het leeuwendeel van de Nederlandse bedrijven nog een lange weg te gaan hadden in hun digitalisering. Één van de belangrijkste conclusies in het onderzoek van 2020 is dat veel organisaties hun digitale transformatieprogramma’s naar een hogere versnelling hebben geschakeld en zo binnen een paar maanden hebben bereikt wat hen normaal gesproken jaren zou kosten. De DT Index laat namelijk zien dat wereldwijd acht op de tien organisaties dit jaar een aantal digitale transformatieprogramma’s versneld heeft doorlopen en dat 79% hun bedrijfsmodel opnieuw bekijkt. In Nederland ligt dit percentage met 72% net iets lager dan het wereldwijde gemiddelde.
Meer Digital Adopters in Nederland
In vergelijking met de eerste DT Index in 2016 en de daaropvolgende in 2018, laten de resultaten van dit jaar een stijging zien van het aantal Digital Leaders, de digitaal meest volwassen organisaties. In Nederland is het aantal Digital Leaders in 2020 hetzelfde als in 2018, namelijk 4%. Digital Adopters, de op één na meest digitaal volwassen organisaties, zijn in Europa gegroeid van 20% in 2018 naar 36% in 2020 – een stijging van 16 procentpunten. In Nederland is deze groep het hardst gegroeid in de afgelopen twee jaar: van 11% in 2018 naar 30% in 2020. Tegelijkertijd was er in ons land een aanzienlijke afname van het percentage Digital Laggards. In 2018 behoorde nog 11% van de Nederlandse organisaties tot de groep ‘digitaal minst volwassen’, en anno 2020 is dat slechts 4%.
Belemmeringen voor transformatie
Het is duidelijk dat de COVID-19-pandemie de digitale transformatie over de hele wereld laat versnellen. Daar zien we dagelijks ook mooie voorbeelden van. Echter, digitale transformatie is geen doel, maar een proces en het garanderen van voortdurende transformatie blijft een uitdaging. Zo ziet 94% van de organisaties wereldwijd en 92% in Nederland, belemmeringen voor hun transformatie. Volgens de Nederlandse respondenten zijn de drie belangrijkste belemmeringen voor het succes van digitale transformatie: het gebrek aan economische groei, gebrek aan budget en middelen, en geen inzichten kunnen halen uit data en/of data-overload. Deze belemmeringen herken ik niet helemaal terug binnen de grote enterprises. Daar merk ik vooral dat rigide processen de transformatie belemmeren. Natuurlijk is er voor gezorgd dat thuiswerken op grote schaal mogelijk werd, maar het business model veranderde vaak niet mee. Tot échte duurzame veranderingen heeft de pandemie binnen enterprises dus nog niet geleid. De ‘wake up call’ is zeker wél aangekomen, maar het is nu zaak dat ICT op directieniveau gezien wordt als strategisch middel waarmee groei kan worden bereikt. Dat zou de digitale transformatie binnen dit soort bedrijven nog sneller laten gaan.
Reageren in een onzekere wereld
Vóór de pandemie – en dat klinkt langer geleden dan het in wezen is – waren bedrijfsinvesteringen in heel Europa sterk gericht op fundamentele technologie, in plaats van op innovatieve, opkomende technologie. De overgrote meerderheid (79%) van de organisaties in Nederland erkent dat ze als gevolg van disruptie dit jaar een meer flexibele/schaalbare IT-infrastructuur nodig heeft om het hoofd te kunnen bieden aan onvoorziene gebeurtenissen. De notie dat onvoorziene gebeurtenissen kunnen voorkomen is ook binnen de wereld van de enterprises de afgelopen maanden diep doorgedrongen; er wordt flink geïnvesteerd in cybersecurity- en cyber recovery-oplossingen om cyberaanvallers een stap voor te blijven, maar ook snel te kunnen handelen in het geval er toch een cyberaanval plaatsvindt. Verder er wordt flink ingezet op 5G-infrastructuren en 5G-ready hardware, zodat enterprises straks via snellere netwerken business kunnen doen. Deze investeringen zullen naar verwachting de lijst blijven aanvoeren in de komende jaren, omdat er een groeiende awareness is van de impact die 5G gaat hebben op het leven: business modellen zullen veranderen, nieuwe diensten ontstaan, evenals nieuwe vormen van communicatie.
Discrepantie tussen voorspellingen en investeringen
Nu het belang van opkomende technologieën door meer organisaties in ons land wordt erkend, denkt 73% van de Nederlandse respondenten dat er de komende 3 tot 5 jaar meer gebruik zal worden gemaakt van augmented reality. Bijvoorbeeld om te leren hoe je dingen in een oogwenk kunt maken of oplossen. 81% van de Nederlandse respondenten verwacht dat organisaties daadwerkelijk aan de slag gaan met artificial intelligence en datamodellen, en 67% van de Nederlandse respondenten voorspelt dat technologieën zoals Blockchain de economie de komende jaren eerlijker maken doordat deze de tussenpersoon weghaalt.
Dat er veel onzekerheid is over de huidige en toekomstige economie en een gebrek aan budget en andere middelen blijkt uit de concrete investeringsplannen van Nederlandse organisaties. Slechts 16% van de Nederlandse organisaties is op dit moment van plan om te investeren in virtual en/of augmented reality. 27% van de Nederlandse organisaties is van plan te investeren in artificial intelligence en slechts 11% ziet op relatief korte termijn heil in investeringen in technologie zoals blockchain.
Voordelen digitalisering
De resultaten van de Digital Transformation Index 2020, laten enerzijds zien dat we ook in Nederland stappen zetten op het gebied van digitale transformatie en anderzijds dat er nog genoeg potentie is dit proces de komende jaren te versnellen. De reactie op de situatie van de afgelopen maanden toont aan dat veel organisaties, juist ook in Nederland, hiermee een goede start hebben gemaakt. Deze profiteren nu van de voordelen die digitalisering organisaties brengt. Van een snellere time-to-market van producten, een hogere veiligheid van systemen en van verbeterde customer experiences, tot en met flinke besparingen en nieuwe afzetmarkten dankzij de inzet van artificial intelligence en machine learning. Wanneer we specifiek naar het enterprise segment kijken is het nu vooral zaak om ICT hoger op de agenda te krijgen, zodat het een strategische rol krijgt in de bedrijfsvoering en de bedrijfsprocessen. Er is nog veel werk aan de winkel, zowel qua uitvoering als het geven van advies en begeleiding. Wereldwijd is veel behoefte aan sterke partners die organisaties kunnen helpen in hun transformatie op basis van beste practices en slimme inzichten. Wat 2021 ons gaat brengen weten we nog niet, maar de versnelling van digitaliseringsprogramma’s is ingezet en zal ook komend jaar doorzetten.
