Bilgisayarınızı Virüslere veya Kötü Amaçlı Yazılımlara Karşı Koruyun
Kötü Amaçlı Yazılımları Anlama
Kötü Amaçlı Yazılım Nedir?
Kötü amaçlı yazılım, bilgisayarınıza sızmak ve zarar vermek için tasarlanmış farklı türde zararlı programları kapsar. Yaygın kötü amaçlı yazılım türleri arasında virüs, solucan, truva atı, fidye yazılımı, reklam yazılımı ve casus yazılım bulunur. Her türün kendine has özellikleri vardır ve aygıtınıza farklı derecelerde zarar verebilir.
Kötü Amaçlı Yazılım Neden Tehdittir?
Kötü amaçlı yazılımlar veri kaybına, kimlik hırsızlığına, sistem arızasına veya hassas bilgilere yetkisiz erişime neden olabilir. Bu tehditleri anlamak, bilgilerinizi korumanın ilk adımıdır.
Kötü Amaçlı Yazılım Bulaşmasının Yaygın Belirtilerinden Bazıları Nelerdir?
Sisteminizde kötü amaçlı yazılım olup olmadığını belirlemek, özellikle bazı bulaşmalar gizli kalabileceğinden zor olabilir. Potansiyel bir bulaşmaya işaret eden bazı yaygın belirtiler şunlardır:
- Bilginiz dışında gönderilen e-postalar: Arkadaşlarınız veya aileniz sizden garip e-postalar alması, kötü amaçlı yazılımların spam veya kimlik avı mesajları göndermek için e-posta hesabınızı ele geçirdiği anlamına gelebilir.
- Artan açılır reklamlar: Özellikle internette gezinmediğiniz zamanlarda açılır reklamlardaki artış, genellikle daha ciddi tehditlere yol açabilecek reklam yazılımı bulaşmalarına işaret eder.
- Şüpheli ağ etkinliği: İnternet kullanımındaki açıklanamayan bir artış, kötü amaçlı yazılımların harici sunucularla iletişim kurmak veya başka kötü amaçlı dosyalar indirmek için internet bağlantınızı kullandığı anlamına gelebilir.
- Olağan dışı hata mesajları: İşletim sisteminizden veya uygulamalarınızdan sık sık gelen hata mesajları, kötü amaçlı yazılımların neden olduğu temel sorunlara işaret edebilir.
- Yeni programlar veya simgeler: Yüklediğinizi hatırlamadığınız, tanımadığınız uygulamalar veya masaüstü simgeleri, izniniz olmadan bilgisayarınıza kötü amaçlı yazılım yüklendiğini gösterebilir.
- Devre dışı bırakılan güvenlik özellikleri: Virüsten koruma yazılımınızın veya Windows Güvenliği özelliklerinizin bilginiz dışında devre dışı bırakılması kötü amaçlı yazılım bulaştığının güçlü bir göstergesidir.
- Yavaş performans: Bilgisayarınızın aniden yavaşlaması veya uygulamaların açılmasının daha uzun sürmesi kötü amaçlı yazılımın sistem kaynaklarını tükettiğinin işareti olabilir.
Bu belirtileri erkenden fark etmek, bilgisayarınızı ve kişisel bilgilerinizi korumak için hemen harekete geçmenize yardımcı olabilir. Bir bulaşmadan şüpheleniyorsanız Windows Güvenliği ile kapsamlı bir tarama yapmak önemlidir.
Etkili Önlemlerle Kendinizi Koruyun
Güvenilir bir Antivirüs Yazılımı Yükleme
Kötü amaçlı yazılımlara karşı ilk savunma hattı, güçlü bir virüsten koruma yazılımıdır. Windows 11'de ve Windows 10'da bulunan Windows Güvenliği, çeşitli tehditlere karşı temel koruma sağlar ve virüs tanımlarını düzenli olarak otomatik olarak günceller.
Sisteminizi Güncel Tutma
Düzenli güncellemeler, işletim sisteminizin en son güvenlik yamalarına sahip olmasını sağlar. Microsoft, kötü amaçlı yazılımların yararlandığı güvenlik açıklarını gideren güncelleştirmeleri sık sık yayımlar. Güncelleştirmeleri kontrol etmek için:
- Başlat > Ayarlar > Windows Update bölümüne gidin. Windows Update ayarları'nı açın.
- Güncelleştirmeleri denetle öğesine tıklayın ve mevcut güncelleştirmeleri yükleyin.
Güvenlik Duvarı Kullanma
Güvenlik duvarı, bilgisayarınız ile internet kullanımından kaynaklanan potansiyel tehditler arasında bir bariyer görevi görür. Windows'ta güvenlik duvarı ve ağ korumasının etkinleştirildiğinden emin olun.
- Başlat menüsünde Windows Güvenliği'ni arayın ve uygulamayı açın.
- Soldaki menüden Güvenlik duvarı ve ağ koruması'na tıklayın.
- Güvenlik Duvarının tüm ağ türleri için etkinleştirildiğinden emin olun.
İndirmelerde Dikkatli Olma
Her zaman güvenilir kaynaklardan yazılım indirin. E-postalardaki veya kısa mesajlardaki şüpheli bağlantılara tıklamaktan ve bilinmeyen gönderenlerden gelen ekleri indirmekten kaçının çünkü bunlar kötü amaçlı yazılımları yaymak için yaygın yöntemlerdir. Örneğin, Dell'inizin sürücülerini indirmek için SupportAssist veya Dell Command | Update, Windows Update gibi resmi Dell uygulamalarını kullanın veya sürücüleri doğrudan Dell Drivers & Downloads web sitesinden indirin.
Verilerinizi Düzenli Olarak Yedekleme
Verilerinizi yedeklemek, özellikle fidye yazılımı saldırıları olmak üzere kötü amaçlı yazılım saldırılarından kaynaklanan veri kaybına karşı sizi korur. Önemli dosyalarınızın kopyalarını saklamak için harici sürücüler veya OneDrive gibi bulut depolama alanları kullanın. Windows'ta verilerinizi yedekleme hakkında daha fazla bilgi edinin.
Kimlik Avı Dolandırıcılığı Konusunda Bilinçli Olma
Kimlik avı dolandırıcılıkları, kullanıcıları kişisel bilgilerini ifşa etmeleri veya kötü amaçlı yazılım indirmeleri için kandırır. Kullanıcı adı, parola, tek seferlik parola (OTP) gibi hassas bilgiler isteyen veya hemen harekete geçilmesini isteyen e-postalara veya kısa mesajlara karşı dikkatli olun.
Güçlü Parolalar Kullanma
Her hesap için güçlü ve benzersiz parolalar oluşturmak yetkisiz erişim riskini azaltır. Parolalarınızı güvenli bir şekilde yönetmenize yardımcı olması için bir parola yöneticisi kullanmayı düşünün. Microsoft Edge gibi modern tarayıcılar, benzersiz parolalar oluşturmanıza, bunları yönetmenize ve hatta Microsoft hesabınızı kullanarak birden çok aygıt arasında eşitleme yapmanıza yardımcı olan yerleşik bir parola yöneticisine sahiptir.
İki Faktörlü Kimlik Doğrulamayı (2FA) Etkinleştirme
İki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) ve çok faktörlü kimlik doğrulama (MFA), hesaplara giriş yaparken tek seferlik parolalar (OTP) veya doğrulama kodları kullanarak ikinci bir doğrulama gerektirerek ekstra bir güvenlik katmanı ekler. Mümkün olan her durumda 2FA veya MFA'yı etkinleştirin.
Kötü Amaçlı Yazılımları Tarama ve Kaldırma
Hem gerçek zamanlı korumayı (Windows Güvenliği) hem de isteğe bağlı tarayıcıları (Microsoft Güvenlik Tarayıcısı) kullanarak bilgisayarınızı kötü amaçlı yazılımlara karşı düzenli olarak tarayın. Bilgisayarınıza virüs veya başka türde kötü amaçlı yazılımlar bulaştığından şüpheleniyorsanız Windows Güvenliği'ni kullanmak bu tehditleri kaldırmanın etkili bir yoludur. Windows'taki bu yerleşik virüsten koruma aracı, farklı kötü amaçlı yazılımlara karşı kapsamlı koruma sağlar.
Kötü Amaçlı Yazılımları Taramak ve Kaldırmak için Windows Güvenliği'ni Kullanma
- Başlat menüsünde Windows Güvenliği'ni arayın ve uygulamayı açın.
- Virüs ve tehdit koruması'na gidin ve Tarama seçenekleri'ne tıklayın.
- Tarama türünüzü seçin:
- Hızlı Tarama: Kötü amaçlı yazılımların gizlenebileceği ortak alanları tarar.
- Tam Tarama: Tüm dosyaları, klasörleri ve çalışan programları kontrol eder, şüpheli ciddi bulaşmalar için idealdir.
- Özel Tarama: Taranacak belirli klasörleri veya sürücüleri seçmenize olanak tanır.
- İşlemi başlatmak için Şimdi tara öğesine tıklayın.
- Taramadan sonra, Windows Güvenliği algılanan tehditleri gösterecektir.
Tehdit bulunursa tehdidi karantinaya almak veya kaldırmak için istemleri izleyin. Tarama sonuçlarına bağlı olarak başka eylem önerileri de alabilirsiniz. İlk taramadan sonra bilgisayarınıza virüs bulaştığından hala şüpheleniyorsanız başka bir tam tarama yapın veya ek bir güvenlik katmanı için Microsoft'un Güvenlik Tarayıcısı'nı kullanmayı düşünün.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Kullanıcıların virüs veya kötü amaçlı yazılım bulaşmalarıyla ilgili sık sorulan sorulara ve bunların nasıl kaldırılacağına ilişkin bazı yanıtları burada bulabilirsiniz.
1. Bilgisayarıma virüs bulaştığından şüpheleniyorsam ne yapmalıyım?
- İnternet bağlantısını hemen kesin.
- Windows Güvenliği kullanarak tam sistem taraması yapın.
- Bilgisayarınıza virüs bulaştığından hala şüpheleniyorsanız bilgisayarınızı Microsoft'un Güvenlik Tarayıcısı ile tarayın.
2. Bir e-postanın kimlik avı girişimi olup olmadığını nasıl anlarım?
- İstenmeyen e-postalarda yazım hataları, genel selamlamalar ve şüpheli bağlantılar veya ekler olup olmadığına bakın.
- Gönderenin e-posta adresini doğrulayın. Örneğin, gerçek alan adlarından olmadıklarını gösteren noreply@dellsupport.com veya no-replly@delll.com gibi göze çarpmayan yazım hatalarını arayın.
3. Bilgisayarıma birden fazla antivirüs programı yükleyebilir miyim?
- Evet. Ancak birden fazla virüsten koruma programı çalıştırmak çakışmalara ve performans sorunlarına neden olabilir. Güvenilir bir çözüm seçin ve onu güncel tutun.
4. Kötü amaçlı yazılım taraması yaparken bilgisayarımı kullanabilir miyim?
- En iyi performans ve tehdidin doğru tespiti için tam tarama sırasında bilgisayarınızı kullanmaktan kaçınmanız en iyisidir.
5. Windows Güvenliği veya antivirüs programım virüsü kaldıramazsa ne olur?
- Bilgisayarınızı Microsoft'un Güvenlik Tarayıcısı'nı kullanarak taramayı düşünün.
6. Windows Güvenliği'ni nasıl sıfırlarım?
- Windows Güvenliği'nin hatalı çalıştığından şüpheleniyorsanız sıfırlamak yardımcı olabilir:
- Başlat menüsünde PowerShell'i arayın ve üzerine gelip sağ tıklayıp Yönetici olarak çalıştır öğesine tıklayarak yönetici olarak çalıştırın.
- Get-AppxPackage -Name Microsoft.SecHealthUI | Reset-AppxPackage yazın ve Enter tuşuna basın.
- Bilgisayarı yeniden başlatın ve ardından Windows Güvenliği uygulamasını kullanmayı deneyin.
7. Sahte güvenlik programları nelerdir?
- Bunlar, kullanıcıları gereksiz hizmetler için ödeme yapmaları için kandırmak üzere tasarlanmış sahte antivirüs programlarıdır.
- Bilgisayarınıza virüs veya kötü amaçlı yazılım bulaştığını iddia eden ve sizi belirli yerlere tıklamaya yönlendiren açılır reklamlarla karşılaşabilirsiniz. Bu tür pop-up'lara tıklamaktan kaçının.
8. Kötü amaçlı yazılımları kaldırdıktan sonra ne yapmalıyım?
- Virüslü aygıttaki hesap erişimiyle ilişkili tüm parolaları değiştirin ve olağan dışı etkinlik olup olmadığını takip edin.