Sistem Belleği (RAM) Nedir?

Rastgele erişim belleği (RAM), programın çalışırken ihtiyaç duyduğu bilgileri depolayan bilgisayar belleğidir. Rastgele erişimli bellek, depolanan verilere yalnızca sırayla değil, rastgele herhangi bir sırayla erişilmesine izin veren veri depolamayı ifade eder. Bunun tersine diğer bellek aygıtı tipleri (manyetik bantlar, diskler ve tamburlar gibi) mekanik tasarımlarındaki kısıtlamalar nedeniyle depolama ortamındaki verilere sadece önceden belirlenmiş bir sırada erişebilir.

Çoğu minimum bellekle geldiğinden, bellek eklemek bilgisayarınızın performansını artırmanın basit ve uygun maliyetli bir yoludur.

Sistem Belleği veya RAM Tipleri

• DDR-SDRAM (Çift Veri Hızı-Senkronize DRAM)
  - Her saat döngüsünde iki kat bellek aktarımını sağlayan gelişmiş bir SDRAM türü. DDR-SDRAM, SDRAM II veya DDRAM olarak da bilinir.
   
• SDRAM (Senkronize Dinamik RAM)
  SIMM ve DIMM paketlerinde bulunan bu tip, iki yapılandırma ile sunulur:
  • Eşliksiz RAM (ECC olmayan RAM olarak da bilinir)
    Bunun fiyatı genellikle Eşlikli RAM'e göre daha uygundur.
  • Eşlikli RAM (ECC RAM olarak da bilinir)
    Genellikle büyük elektronik tablolar ve veritabanları gibi yoğun veri işleme gerektiren uygulamalarda kullanılan Eşlikli RAM, RAM kaynaklı sorunları azaltmaya yardımcı olabilecek ek devrelere sahiptir.
  • Eşlikli RAM ile Eşliksiz RAM, genellikle birbirileriyle uyumlu değildir.
     
• RDRAM (Rambus Direct RAM)
  Rambus, Inc. tarafından SDRAM'in yüksek performanslı ardılı olarak geliştirilen RDRAM sadece RIMM paketlerinde sunulur.

SIMM Bellek (RAM) Hakkındaki Bilgiler

SIMM'ler (Tek Yerleşik Bellek Modülleri) eski bir RAM paketleme stilidir. SIMM'ler seri olarak üretilmiş ilk bellek çubuklarıdır (Şekil 1).

Şekil 1: SIMM
 

SIMM'lerden önce, çoğu bellek doğrudan anakarta kurulurdu ve yükseltme için neredeyse hiç yer yoktu. Farklı SIMM türleri şunları içerir: eşliksiz, eşlikli, hızlı sayfa veEDO.

• Eşliksiz , geçici depolama ve geri alma için kullanılan ham bellektir.
• Eşlik belleği, depolanan verilerin kullanılmadan önce değişmediğinden veya bozulmadığından emin olmak için hata kontrolü sağlar.
• Hızlı disk, belleğin disk işlevini en iyi duruma getirerek bellek performansını artırmıştır.
• EDO , belleğin aynı anda yazılmasına ve okunmasına olanak tanıyarak belleğin performansını daha da iyileştirdi.

Hız

SIMM'lerin hızı, nanosaniye ("ns" veya "nsn" olarak kısaltılır) cinsinden ölçülür ve genellikle 15 ns ya da daha azdır. Sisteminizin RAM ile ilişkili teknik özelliklerini belirlemek için sistem belgelerinize göz atın.

DIMM Bellek (SDRAM) Hakkındaki Bilgiler

DIMM'ler (Çift Yerleşik Bellek Modülü), bellek teknolojisinde SIMM'den sonraki büyük iyileştirmedir. 168 pime sahip olduğu ve 64 bit bant genişliği sunduğu için DIMM'ler, Pentium sistemlerinde eşli şekilde SIMM belleği takma ihtiyacını ortadan kaldırır. (Şekil 1) DIMM'ler 5,375 inç uzunluğunda, 1,5 inç yüksekliğindedir ve 8 ila 16 küçük TSOP (ince, küçük anahatlı paket) yongaya sahiptir.

Şekil 1: DIMM - 168 pimli SDRAM.

SDRAM

DIMM daha sonra, daha hızlı ancak pahalı bir ekran kartı belleği türü olan Synchronous Graphics RAM'in (SGRAM) bir türevi olan SDRAM (Synchronous DRAM) haline geldi. SDRAM ECC ve ECC olmayan biçimlerde sunulur. ECC belleği, bellek hatalarını kontrol etmesi ve kısıtlaması açısından eşlikliyle benzerdir. ECC, küçük hataları düzelterek sistemin devam etmesine olanak sağlar. ECC, küçük hataları düzelterek sistemin devam etmesine olanak tanırken, eşlik belleği ise bir hata tespit edildiğinde sistemi durdurur.

Hız

SDRAM, sistemin FSB'si (ön veri yolu) ile senkronize edilerek performansta %25 artış sağlamıştır. Hız, megahertz (MHz) cinsinden frekansla ölçülür. SDRAM genellikle PC100 veya PC133 (sırayla 100 MHz ve 133 MHz) olarak üretilir. PC100 ile PC133 SDRAM'lerin birlikte kullanılması önerilmez. Sisteminizin teknik özelliklerini belirlemek için sistem belgelerinize göz atın.

RIMM Bellek (RDRAM ve CRIMM) Hakkındaki Bilgiler

RIMM (Rambus Yerleşik Bellek Modülü) 2000'lerin başında kısa süreliğine kaliteli sistemlerde tercih edilen bellek oldu (Şekil 1).

Şekil 1: RIMM (Rambus Inline Memory Module) Rambus, Inc. tarafından geliştirilen bu bellek mimarisi (diğer adıyla RDRAM), DRAM'in performansını %1000'e kadar aşma potansiyeline sahiptir, ancak ön veri yolu hızları 200+ MHz'e ulaşana kadar değil. Ayrıca, RDRAM yalnızca RDRAM için tasarlanmış sistemlerde çalışır.

İki tip Rambus sistemi mevcuttur. Başta sistemler tek kanallı kurulumla sunuluyordu. Ardından sistemlerde daha hızlı performans için daha iyi şekilde optimize edilmiş çift kanallı yapılandırma kullanıldı. Çift kanallı sistemlerde, en iyi performans için kanal bankası başına iki özdeş RIMM gereklidir, ancak sistem düşük performansta tek veya karışık yapılandırmalarla çalışır. RDRAM de ECC ve ECC olmayan biçimlerde sunulur.

SDRAM'den farklı olarak, RDRAM bir seri devre üzerinde çalışır, bu nedenle belleğin erişilebilir olması için tüm bellek yuvalarının dolu olması gerekir. Yalnızca bir RIMM kullanılıyorsa, diğer bir veya daha fazla yuvaya, belleği olmayan bir modül olan bir CRIMM (Süreklilik Rambus Satır İçi Bellek Modülü) doldurulması gerekir (Şekil 2).

Şekil 2: CRIMM

Hız

RDRAM hızı megahertz cinsinden ölçülür ve Rambus hızına göre adlandırılır. Böylece, PC800 RDRAM 800MHz'de çalışır. SDRAM'de olduğu gibi RDRAM'de de farklı hızlardaki birimlerin birlikte kullanılması önerilmez.

DDR SDRAM Bellek Hakkındaki Bilgiler

DDR SDRAM (Çift Veri Hızı SDRAM), gelişmiş bir bellek teknolojisidir (Şekil 1). SDRAM gibi DDR de grafik mimarisindeki hızlı gelişmeler sonucunda (NVIDIA'nın ilk GeForce256 ekran kartı ile) ortaya çıkmıştır.

Şekil 1: DIMM - 184 pimli DDR-SDRAM

Okuma/yazma işlevlerini her sistem saatinin yükselişinde gerçekleştiren SDRAM'den farklı olarak, DDR belleği okuma/yazma işlevlerini her sistem saatinin hem yükselen hem de alçalan kenarında gerçekleştirir ve genel performansta büyük bir sıçrama için bellek performansını iki katına çıkarır.

Hız

Hız, megahertz (MHz) cinsinden ölçülür. DDR-DSRAM, 100 MHz veya PC1600'den 566 MHz'e veya PC4500'e kadar değişen artan sayıda hızda mevcuttur ve zamanla muhtemelen daha yüksek hızlar eklenmiştir.

DDR2 Belleğe Genel Bakış

DDR2 Bellek Nedir?

• DDR2 SDRAM, çift veri hızlı zaman uyumlu dinamik rastgele erişimli bellek arayüzüdür. Teknik özellikleri bakımından DDR, SDRAM'den üstün olsa da kendisi de DDR3 SDRAM ile geride bırakılmıştır. DDR2, DDR veya DDR3 ile ileriye veya geriye doğru uyumlu değildir. (Modüller, yanlış modüllerin takılmasını önlemek için farklı şekilde anahtarlanmıştır)
• DDR2 dahili saati DDR harici saat hızının yarısı hızda çalışır. DDR2 belleğin DDR ile aynı harici veri yolu saati hızında çalışması DDR2'nin daha yüksek gecikmeyle aynı bant genişliğini sunabilmesini sağlar. Alternatif olarak DDR2 belleğin DDR'nin harici veri yolu saat hızının iki katı hızla çalışması, aynı gecikmeyle iki katı bant genişliği sağlayabilir. En yüksek hızlı DDR2 bellek modülleri en yüksek hızlı DDR bellek modüllerinden en az iki kat daha hızlıdır.

DDR3 Belleğe Genel Bakış

DDR3 Bellek Nedir?

• Bellek teknolojisindeki değişimi DDR3 izler ve geçerli DDR2 mimarisine çeşitli geliştirmeler ekler. Temel avantaj, sahip olduğu bellek modüllerinin dört katı hızda çalışacak şekilde G/Ç veri yolu hızında artış sağlanmasıdır. DDR3 aynı zamanda 512 MB'den 8 GB'ye kadar yonga kapasiteleri de sunar. Bu da 16 GB'ye kadar bellek modül boyutlarının kullanılmasını mümkün kılar.

Şekil 3: Masaüstü bilgisayarlar için bellek modüllerinin (DIMM) karşılaştırması.

Desteklenen veri yolu hızları:

• DDR2-400/533/667/800/1066
• DDR3-800/1066/1333/1600/1866/2133

İlgili bilgiler için şu Dell Knowledge Base makalelerine bakın:

• Dell Bilgisayarınızda Bellek (RAM) Nasıl Yükseltilir?
• RAM, Dell bilgisayarınızın performansını nasıl etkiler?

Ek Kaynaklar

• Dell Bilgisayarınızda Bellek (RAM) Nasıl Yükseltilir?  
• RAM, Dell bilgisayarınızın performansını nasıl etkiler?